၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လအတွင်း သတင်းမီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့် ချိုးဖောက်ခံရမှုများ စီရင်ချက်ချမှု သတင်းထောက် ထက်အောင်နှင့် ရုံးဝန်ထမ်း စိုးဝင်းအောင်အား အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေဖြင့် တရားစွဲထောင်ချခြင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ရခိုင်ပြည်အခြေစိုက် သတင်းဌာနတခုဖြစ်သည့် Development Media Gorup (DMG) ၏ သတင်းထောက် ထက်အောင်နှင့် ရုံးဝန်ထမ်းဖြစ်သူ စိုးဝင်းအောင် တို့အား စစ်တွေမြို့နယ်တရားရုံးမှ…
၂၀၂၃ ခုနှစ် နောက်ဆုံး သုံးလပတ်နှင့် နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာ အကျဉ်းချုပ်နှင့် ထူးခြားဖြစ်စဉ်များ ဤ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာတွင် မြန်မာသတင်းထောက်များ၏ လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အဓိကဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲနေသည့် အချက်များ၊ ထူးခြားဖြတ်စဉ်များနှင့် မီဒီယာဖွံ့ဖြိုးမှုလုပ်ဆောင်ချက်များကို ဆွေးနွေးတင်ပြသွားမည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် အစီရင်ခံစာ၏ ပထမ အပိုင်းတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၏ နောက်ဆုံးသုံးလပတ် (အော်တိုဘာလ-ဒီဇင်ဘာ)အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဖြစ်ရပ်များကို…
သုတေသနတွေ့ရှိချက်များ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုရေးသားခွင့်ကို ပြည်သူများ၏ နားလည်သဘောပေါက်မှု အခြေအနေ သုတေသနအစီရင်ခံစာ၏ ရှေ့ဦးပိုင်း အင်တာဗျူးတွင် ပါဝင်ဖြေဆိုသူများ၏ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရေးသားခွင့် အခွင့်အရေးကို မည်ကဲ့သို့ နားလည်သဘောပေါက်ထားကြသည် နှင့်အဘယ်ကြောင့် ဤလွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုရေးသားခွင့်ကို လိုအပ်ကြောင်းကို ပါဝင်ဖြေဆိုသူများ၏ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားချက်များကို တင်ပြသွားပါမည်။လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ကနဦးအနေဖြင့် လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုရေးသားခွင့် အခွင့်အရေးကို နားလည်ထားရှိပုံကို သုံးမျိုးသုံးစားခွဲ၍ တင်ပြနိုင်သည်။ ပထမ အမျိုးအစားမှာ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုရေးသားခွင့် ကို…
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၉၆၂ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းစဥ်ကစပြီး လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဥပဒေများဖြင့် ကန့်သတ်ကာ ယင်းလူ့ရပိုင်ခွင့်ကို အစဖျောက်ထားခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်အင်အားကြီးမားသော အကြမ်းဖက်စစ်တပ်မှ ၎င်းတို့နှင့် နိုင်ငံရေးခံယူချက်မတူသော သူများကို အပြစ်ရှိကြောင်း စွပ်စွဲပြီး တရားမဲ့ကျူးလွန်သတ်ဖြတ်နေသည်။ ထိုအပြုအမူကို တရားစီရင်ကာ သေဒဏ်ပေးခြင်းဟု အမည်တပ်နေခြင်းသည် ယဉ်ကျေးသော ခေတ်သစ်လူ့ဘောင်အသိုင်းအဝန်းမှ လက်ခံနိုင်သောအပြူအမူမဟုတ်ဟု မိမိတို့အဖွဲ့မှ ယုံကြည်ပါသည်။
ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့် (Right to Peacful Assembly) သည် လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်နှင့် အထူးဆက်စပ်နေသည့် ရပိုင်ခွင့်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ICCPR အပါအဝင် နိုင်ငံတကာသဘောတူ စာချုပ်အများအပြားတွင် ငြိမ်းချမ်းစွာစုဝေးခွင့်ကို လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်နှင့်အတူ ကာကွယ်ပြန်ဌာန်းပေးထားသည်။
၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းဦးဆောင်သည် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီး တော်လှန်ရေး ကောင်စီကာလတွင် သတင်းလောကအတွက် ဆိုးရွားဆုံးသော သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကန့်သတ်ခံခဲ့ရခြင်းနှင့်အတူ ပုဂ္ဂလိကသတင်းစာအားလုံး ရပ်ဆိုင်းသွားခဲ့ရသည်။ ထိုကာလတွင် သတင်းသမားများ သည်လည်း ၎င်းတို့ကို ဆန့်ကျင်တော်လှန်သည့် နိုင်ငံရေးသမားများကဲ့သို့ပင် နှစ်ရှည်ဖမ်းဆိးထောင်ချခြင်းခံခဲ့ရသည်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ကတည်းက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများစွာဖြင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော နှစ်တနှစ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၀၊ မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ကိုဗစ် အတည်ပြု လူနာက်ို စတင်တွေ့ရှိရပြီး မြန်မာနိုင်ငံပြည်သူများဆီသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။
ဖေဖာ်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့ အာဏာသိမ်းလိုက်သည့်နေ့မှစ၍ မြန်မာ့သတင်းမီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်သည် အမှောင်တိုက်ထဲသို့ ကျရောက်သွားခဲ့ရသည်။ ဒီမိုကရေစီ၏ အဓိကထောက်တိုင်ဖြစ်သော သတင်းမီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်ကို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီမှ ဦးတည်ဖိနှိပ်လာသည်။
အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ (စစ်အစိုးရ) မှ နိုင်ငံကို အဘက်ဘက်မှ ဖိနှိပ်အုပ်ချုပ်ခဲ့ကာ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်သည်လည်း အခြားရပိုင်ခွင့်များနည်းတူ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် စစ်အစိုးရမှ ဦးဆောင်ရေးဆွဲခဲ့သော ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ပွဲတွင် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းများ၏ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေး ပါတီအနိုင်ရပြီး စစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်း ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သော အစိုးရပေါ်ပေါက်ကာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်မှ ဟန်ပြဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ စတင်ကူးပြောင်းခဲ့သည်။
