မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်အင်အားကြီးမားသော အကြမ်းဖက်စစ်တပ်မှ ၎င်းတို့နှင့် နိုင်ငံရေးခံယူချက်မတူသော သူများကို အပြစ်ရှိကြောင်း စွပ်စွဲပြီး တရားမဲ့ကျူးလွန်သတ်ဖြတ်နေသည်။ ထိုအပြုအမူကို တရားစီရင်ကာ သေဒဏ်ပေးခြင်းဟု အမည်တပ်နေခြင်းသည် ယဉ်ကျေးသော ခေတ်သစ်လူ့ဘောင်အသိုင်းအဝန်းမှ လက်ခံနိုင်သောအပြူအမူမဟုတ်ဟု မိမိတို့အဖွဲ့မှ ယုံကြည်ပါသည်။
၂၀၂၁ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှ စတင်၍ အကြမ်းဖက်စစ်တပ်မှ အာဏာသိမ်းယူပြီးသည့်နောက်တွင် အပြစ်မဲ့ပြည်သူ များကို ဖမ်းဆီးခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုများကို ပုံသဏ္ဍာန်မျိုးစုံဖြင့် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိလုပ်ဆောင် သကဲ့သို့ အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုများ၊ ရွာလုံးကျွတ်မီးရှို့ဖျက်ဆီးမှုများ၊ လေယာဉ်ဖြင့် အရပ်သားများ နေထိုင်သည့် နေရာများသို့ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်မှုများဖြင့် စစ်ရာဇဝတ်မှုများကို ကျူးလွန်လျက်ရှိသည်။ ထိုသို့သော အကြောင်းအရာများထဲမှ အကြမ်းဖက်စစ်တပ်အနေဖြင့် အရပ်သားများကို ပစ်မှတ်ထားရာတွင် ကျားမအခြေပြုအကြမ်းဖက်မှုများ၊ မုဒိမ်းမှုများကိုလည်း ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့်…
ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့် (Right to Peacful Assembly) သည် လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်နှင့် အထူးဆက်စပ်နေသည့် ရပိုင်ခွင့်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ICCPR အပါအဝင် နိုင်ငံတကာသဘောတူ စာချုပ်အများအပြားတွင် ငြိမ်းချမ်းစွာစုဝေးခွင့်ကို လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်နှင့်အတူ ကာကွယ်ပြန်ဌာန်းပေးထားသည်။
အင်တာနက်သည် ဒီမိုကရေစီအခွင့်အရေး၊ လူ့အခွင့်အရေး၊ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်အရေးတို့ကို မြှင့်တင်ရာတွင် ဆက်သွယ်မှု ကြားခံကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် လွန်စွာမှ အရေးပါသည်။
၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းဦးဆောင်သည် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီး တော်လှန်ရေး ကောင်စီကာလတွင် သတင်းလောကအတွက် ဆိုးရွားဆုံးသော သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကန့်သတ်ခံခဲ့ရခြင်းနှင့်အတူ ပုဂ္ဂလိကသတင်းစာအားလုံး ရပ်ဆိုင်းသွားခဲ့ရသည်။ ထိုကာလတွင် သတင်းသမားများ သည်လည်း ၎င်းတို့ကို ဆန့်ကျင်တော်လှန်သည့် နိုင်ငံရေးသမားများကဲ့သို့ပင် နှစ်ရှည်ဖမ်းဆိးထောင်ချခြင်းခံခဲ့ရသည်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ကတည်းက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများစွာဖြင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော နှစ်တနှစ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၀၊ မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ကိုဗစ် အတည်ပြု လူနာက်ို စတင်တွေ့ရှိရပြီး မြန်မာနိုင်ငံပြည်သူများဆီသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။
ဖေဖာ်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့ အာဏာသိမ်းလိုက်သည့်နေ့မှစ၍ မြန်မာ့သတင်းမီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်သည် အမှောင်တိုက်ထဲသို့ ကျရောက်သွားခဲ့ရသည်။ ဒီမိုကရေစီ၏ အဓိကထောက်တိုင်ဖြစ်သော သတင်းမီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်ကို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီမှ ဦးတည်ဖိနှိပ်လာသည်။
ကမ္ဘ့ာအရှည်ကြာဆုံးနှင့် လက်ရှိအချိန်ထိဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေဆဲစစ်ပွဲအား လက်ဝယ်ပိုက်ထားရသောကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ယခုအချိန်ထိ ငြိမ်းချမ်းရေးမရနိုင်သေးပါ။ ၁၉၆၂ တွင် အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် စစ်အာဏာရှင် အစိုးရအနေမှ မြန်မာနိုင်ငံအား အထီးကျန်စွာဖြင့် ၂၀၁၀ ခုနှစ်အထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၀ တွင် တပ်မတော် အနေဖြင့် ၎င်း၏အာဏာကို စစ်တပ်ထောက်ခံအားပေးသော ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP) ဦးဆောင်သော အရပ်သားတစ်ပိုင်းအစိုးရအား အာဏာလွှဲပေးခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲ အပြီးတွင်မှု…
အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ (စစ်အစိုးရ) မှ နိုင်ငံကို အဘက်ဘက်မှ ဖိနှိပ်အုပ်ချုပ်ခဲ့ကာ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်သည်လည်း အခြားရပိုင်ခွင့်များနည်းတူ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် စစ်အစိုးရမှ ဦးဆောင်ရေးဆွဲခဲ့သော ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ပွဲတွင် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းများ၏ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေး ပါတီအနိုင်ရပြီး စစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်း ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သော အစိုးရပေါ်ပေါက်ကာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်မှ ဟန်ပြဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ စတင်ကူးပြောင်းခဲ့သည်။
ဤရုပ်ပြအချက်အလက်များသည် အသံအဖွဲ့မှ မကြာမီထုတ်ပြန်သည့် "အစိုးရသက်တမ်း ၄ နှစ်အတွင်း လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့် အခြေအနေ" အစိုးရင်ခံစာပါ အချက်အလက်များထဲမှ တွေ့ရှိချက်အချို့ကိုကောက်နုတ်၍ ကနဦးအစီရင်ခံတင်ပြခြင်းဖြစ်သည်။
