အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ရေးရာနှင့် နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ် (ICCPR) အပိုဒ် ၂၁ အရ "ငြိမ်းချမ်းစွာစုဝေးခွင့်ကို အသိအမှတ်ပြုရမည်" ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ငြိမ်းချမ်းစွာစုဝေးခွင့်သည် သီးသန့်ရည်ရွယ် ချက်ဖြင့် အကြမ်းမဖက်သော လူများစုဝေးမှု၊ မှုဝါဒအားဖြင့် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုပုံစံမြောက်သည့် စုဝေးမှုများကိုကာကွယ်ပေးသည်။
ဖေဖာ်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့ အာဏာသိမ်းလိုက်သည့်နေ့မှစ၍ မြန်မာ့သတင်းမီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်သည် အမှောင်တိုက်ထဲသို့ ကျရောက်သွားခဲ့ရသည်။ ဒီမိုကရေစီ၏ အဓိကထောက်တိုင်ဖြစ်သော သတင်းမီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်ကို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီမှ ဦးတည်ဖိနှိပ်လာသည်။
ကမ္ဘ့ာအရှည်ကြာဆုံးနှင့် လက်ရှိအချိန်ထိဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေဆဲစစ်ပွဲအား လက်ဝယ်ပိုက်ထားရသောကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ယခုအချိန်ထိ ငြိမ်းချမ်းရေးမရနိုင်သေးပါ။
အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ (စစ်အစိုးရ) မှ နိုင်ငံကို အဘက်ဘက်မှ ဖိနှိပ်အုပ်ချုပ်ခဲ့ကာ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်သည်လည်း အခြားရပိုင်ခွင့်များနည်းတူ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် စစ်အစိုးရမှ ဦးဆောင်ရေးဆွဲခဲ့သော ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ပွဲတွင် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းများ၏ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေး ပါတီအနိုင်ရပြီး စစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်း ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သော အစိုးရပေါ်ပေါက်ကာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်မှ ဟန်ပြဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ စတင်ကူးပြောင်းခဲ့သည်။
"အစိုးရသက်တမ်း ၄ နှစ်အတွင်း လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့် အခြေအနေ"
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်သည် လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ စိန်ခေါ်ချက် အလွန်ကြီးမားသော နှစ်တစ်နှစ် ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ပထမ ၆ လတွင်း သတင်းရယူမှု၊ ဖော်ပြမှု၊ ဖြန့်ဝေမှုများကြောင့် သတင်းထောက်များ၊ အယ်ဒီတာများ တရားစွဲဆိုခံရမှု ၈ မှု ရှိပြီး စုစုပေါင်း သတင်းသမား ၁၁ ဦး တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရသည်။
ဗိုလ်မှူးကြီးအဆင့်ရှိ စစ်ဘက်အရာရှိများက အမှုတွဲများဖွင့်လေ့ရှိသည်။ အမှုပေါင်း နှစ်ဆယ့်ခြောက်မှုအနက်၊ စုစုပေါင်းအမှုတွဲများ၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ၎င်းတို့က တင်သွင်းခဲ့သည်။
လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကို အကြီးအကျယ် အဟန့်အတားဖြစ်စေသည့် ဥပဒေများထဲက တစ်ခုဖြစ်သော ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေဖြင့် တရားစွဲဆိုမှုများသည် ယခုအချိန်တွင် အမှု ၂၀၀ အထိ ရှိခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး စုစုပေါင်း ၂၄၆ ဦး တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရသည်။
အဓိကအကြောင်းအရာဖြစ်သော ကြေးရုပ်ဆိုင်ရာ အငြင်းငွားမှုဖြစ်စဉ်ကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ စုစုပေါင်း ၁၅ လတာ အချိန်အတိုင်းအတာအတွင်းမှ မှတ်တမ်းမှတ်ရာများအား ပြုစုဖော်ပြထားသည်
